Dla Hobbystów c.d „Sophwith Triplane” – by Onion13

SOPWITH „ TRIPLANE”

 

H i s t o r i a

Pierwsza wojna światowa była motorem dla wynalazców i techników.

Już od wybuchu tej wojny lotnictwo znalazło się na planie zainteresowań zarówno amatorów, naukowców jak i techników wojskowych. Widziano w rozwoju tej dziedziny perspektywy i duży potencjał w wykorzystaniu samolotów w celach obronnych, zwiadowczych oraz ofensywnych.

Pomijając szczegółowy rozwój awiotyki w tym okresie i sposoby walki powietrznej, warto przybliżyć się do ciekawostek lotniczych z tego okresu.

Taką „ciekawostką” może być Sopwith „Triplane”

Oto krótka historia tego „wynalazku”:
Słynny już z początku wojny angielski Sopwith „Pup” z powodu rozłożystych płatów ograniczał widok pilotowi. Bazując na znanych już z 1916r. motetach walki do której można zaliczyć zarówno atak od strony słońca, jak i tzw. z martwej strefy, starano się z większym stopni wykorzystać możliwości szerszego pola widzenia kątów w kabinie, i tak owa poprawa widoczności była jednym z najważniejszych celów dla którego został stworzony samolot z trzema płatami: trójplan. Unowocześnienie w ten sposób myśliwca niewątpliwie wiązało się z szeregiem zmian i nowych ulepszeń. W tym celu Herbert Smith (konstruktor) zmniejszył cięciwę do 99 cm, połówki środkowego płata umieścił na poziomie oczu pilota – na bokach kadłuba, oraz dodał trzeci płat, powyżej.
28.05.1916r. Harry Hawker oblatując tą maszynę już trzy minuty po starcie wykonał na niej zwrot bojowy! Na kolejny sukses nie trzeba było długo czekać. Niespełna trzy miesiące (26.08) po pierwszym locie zmodernizowanego myśliwca następny prototyp uniósł się w powietrze. Przełom roku 1916/1917, ”Triplan” wkroczył na front, gdzie został gorąco przyjęty przez angielską marynarką wojenną. Od notowanych sukcesów warto wymienić:

• w kwietniu 1917r. R. S. Dallas i T.G. Culling zestrzelili trzy samoloty; akcja ta miała miejsce przy wykryciu zgrupowania czternastu niemieckich jedno – i dwumiejscowych samolotów. Reszta z zaatakowanych rozproszyła się.
• 10 dywizjon RNAS ( klucz ”B” pięciu Kanadyjczyków R. Collishaw, W. M. Alexander, G. Nash, E. Reid, J. Sharman) zestrzelił 87 samolotów niemieckich w ciągu czterech miesięcy.
  Pomimo tak spektakularnych sukcesów kariera trójpłatowców okazała się krótkotrwała. Wkrótce ze „stajni Sopwith” wypuszczono nowy model: Camel, który stał się podstawowym wyposażeniem myślistwa angielskiego.
  Wszystko to spowodowało, że trzypłatowce znalazły się w zainteresowaniu przeciwników. Na podstawie rozbitego „Triplana” zaczeto konstruować jego kopię. Dzięki temu powstały znane konstrukcje Fokkera i im pokrewne.
  Samych „Sopwith Triplan” zbudowano około 150 sztuk (włączając w to prototypy i maszyny doświadczalne). Używano je jedynie w angielskim lotnictwie morskim ( stąd charakterystyczne dla tej formacji sposób malowania). Kilka używanych maszyn tego typu znalazło się we Francji, a kilka znalazło się w czasie interwencji angielskiej w Rosji podczas październikowej rewolucji. Jeden ze zdobytych przez Armię Czerwoną triplanów ( N 5486) znajduje się w muzeum w Monino.K o n s t r u k c j a

• Kadłub: kratownica o przekroju prostokąta, usztywnienie z drutu stalowego. Pierwsza wręga z blachy stalowo-tłoczonej. Grzbiet wykrzyżowany, kryty sklejką tak jak i spód do tylnych goleni i podwozie.
• Reszta samolotu kryta płótnem.
• Osłona silnika: pierwsze dwie wręgi ukształtowane w przejście aerodynamiczne w kadłub – metalowe.
• Płaty: jednakowy wznios 2 stopnie i 30 minut, dwudźwigarowe, pomiędzy żebrami dwa noski, połączone dwoma pojedynczymi słupkami między dźwigarami środkowego płata, środkowy płat podparty takimi samymi słupkami do wewnątrz kadłuba i jego dolnych podłużnic. Komora wewnątrz płatów usztywniona drutem stalowym. Wprowadzono dodatkowe cięgna od połowy rozpiętości dolnego i środkowego płata do podłużnic kadłuba. Lotki sterowane linkami.
  Skrzydło:kratownica płaska złożona z dwóch dźwigarów, wewnętrzna wykrzyżowana drutem stalowym, belki dżwigarów nie profilowane, krawędź natarcia i spływu wykończone z rurki stalowe
• Usterzeniepoziome: zmniejszone do 2, 2 m. kw. W porównaniu do Sopwith „Pup”, jak i obrys.
• Podwozie: klasyczne, zakładów Sopwith.
• Silnik: rotacyjny 9Z – 81 kW, albo Clerget 9B – 96 kW
• Uzbrojenie: k.m Vincers, zapas 500 naboiD a n e t e c h n i c z n e

• Rozpiętość: wszystkie płaty 8,08m
• Długość 5,74m
• Wysokość 3,20m
• Powierzchnia nośna 21,45 m/kw
• Odstęp sąsiednich płatów 914 mm
• Przodowanie sąsiednich płatów 457 mm
• Masa własna 499 kg
• Masa w locie 700 kg
• Prędkość maksymalna na wysokości 0 m 118 km/h
• Prędkość maksymalna na wysokości 4,5 tys m. 158 km/h
• Czas wznoszenia na 2000 m 6 minut 40 sekund
• Pułap 6200m
• Czas lotu 2,75h

O z n c z e n i a

• oznaczonym PC 10 ( w tropiku „Pigment Znaki rozpoznawcze: czerwono-biała-niebieska-kokarda (1: 3: 5) na ciemnym tle dodawano wąską, białą obwódkę.
• Numeracja: samoloty w kluczu rozpoznawano po poszczególnych literach. Angielskie samoloty posiadały obowiązkowy nr seryjny. Po każdym tysiącu wyprodukowanych egzemplarzy dodawano kolejną literę alfabetu przed cyframi. Numery na kadłubie lub sterze kierunku, oznaczenia były w kolorze białym (na ciemnych powierzchniach), czarnym (na jasnych powierzchniach). Stosowano również białe prostokątne pole w którym umieszczano czarne lub czerwone oznaczenia.M a l o w a n i e

  Dowództwo RFC zakazywało wszelkich malowideł na samolotach. Istniały proste symbole dywizjonu w postaci figur geometrycznych. Poszczególne klucze dywizjonów różniły barwy dysków na kołach.
  Powierzchnie górne i boczne malowano jednolitym kolorem, Cellulose spec. No. 10”)
  PC 10 – to mieszanina żółtego, czerwieni ochra, umbry, błękitu chińskiego- dawało to barwę brązową z zielonym odcieniem.
  PC 12 – to PC 10 + czerwonego co dawało barwę czekoladowo-brązową.
  Dodawano również sadzę do przyćmienia koloru. Próbując ominąć prawa licencyjne, tworzono blisko dziesięć odcieni, co dawało niespotykane kolory. Dodawano również PCV („Protecestive Colour Varmish” – barwny werniks zabezpieczający).
  Angielscy historycy wyróżniają następujące sposoby malowania:

• 5 warstw bezbarwnych + 2 warstwy barwne
• 3 warstwy barwne + 2 warstwy bezbarwne (występujące najczęściej)
• 3 warstwy barwne
  Powierzchnie dolne pozostawione były w kolorze płótna lnianego, zabezpieczonego od trzech do pięciu warstwami lakieru bezbarwnego (Cellonowanie), które przybierały kolor kremowy.

  ©opr.S.Onion

No to polatajmy:)

Model 1/33 pdf za free